Ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε το 2025 μας εξηγεί πώς η διατροφή επηρεάζει το μικροβίωμα του εντέρου μας και, τελικά, το πώς γερνάμε. Πάμε να δούμε τι νέο υπάρχει στην επιστήμη της διατροφής που θα μας βοηθήσει να προσέξουμε το σώμα μας, καθώς…τα χρόνια περνούν!
Τι είναι η γήρανση με απλά λόγια
Η γήρανση ορίζεται ως μια πολύπλοκη βιολογική διαδικασία που περιλαμβάνει τη σταδιακή φθορά κυττάρων, ιστών και οργάνων, με αποτέλεσμα τη μείωση της λειτουργικότητας και την αύξηση της ευαλωτότητας σε χρόνιες παθήσεις. Η γήρανση έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης χρόνιων παθήσεων, όπως ο καρκίνος, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, οι νευροεκφυλιστικές διαταραχές, καθώς και οι παθήσεις του μυοσκελετικού και ανοσοποιητικού συστήματος. Κατά το διάστημα της ζωής μας που είμαστε σωματικά και ψυχικά υγιείς, λέμε ότι έχουμε «υγιή διάρκεια ζωής» ή, στα αγγλικά, healthspan. Η «υγιής διάρκεια ζωής» μπορεί να επηρεαστεί σημαντικά από παράγοντες που μπορούμε να ελεγξουμε, όπως η διατροφή μας και η υγεία του εντερικού μικροβιώματος.
Τι είναι το μικροβίωμα του εντέρου
Το μικροβίωμα του εντέρου αποτελείται από τρισεκατομμύρια μικροοργανισμούς που επιτελούν σημαντικές λειτουργίες με στόχο την ανθρώπινη υγεία. Η ισορροπία αυτών των βακτηρίων συμβάλλει στη διατήρηση της ακεραιότητας του εντερικού φραγμού, στη ρύθμιση της ανοσολογικής απόκρισης, τη σωστή λειτουργία των μιτοχονδρίων (έμμεση επίδραση) και την αντιμετώπιση του οξειδωτικού στρες. Όταν αυτή η ισορροπία διαταράσσεται, μπορεί να οδηγήσει σε χρόνια φλεγμονή και να αυξήσει τον κίνδυνο παθήσεων που σχετίζονται με τη γήρανση.
Πώς η διατροφή μας μπορεί να επηρεάσει το μικροβίωμα
Ένας από τους πλέον σημαντικούς παράγοντες που επηρεάζουν το μικροβίωμα του εντέρου είναι η διατροφή. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει το άρθρο, τα φυτοχημικά της διατροφής μας αποτελούν το σημείο-κλειδί για ένα υγιές μικροβίωμα.
Τι είναι τα φυτοχημικά;
Τα φυτοχημικά είναι βιοδραστικές ενώσεις που βρίσκονται σε φυτικές τροφές, όπως τα φρούτα, τα λαχανικά, οι ξηροί καρποί και τα όσπρια. Αυτές οι ενώσεις μπορούν να επηρεάσουν τη σύνθεση του εντερικού μικροβιώματος, να μειώσουν τη φλεγμονή και να ενισχύσουν τη διαφοροποίηση των ωφέλιμων βακτηρίων. Φυτοχημικά όπως οι ισοφλαβόνες της σόγιας, η εσπερετίνη των εσπεριδοειδών και η σουλφοραφάνη των σταυρανθών λαχανικών, καθώς και μεταβολίτες όπως η ουρολιθίνη Α —που παράγεται από μικροβιακή μετατροπή ελλαγιταννινών που βρίσκονται σε τρόφιμα όπως τα ρόδια, τα καρύδια και ορισμένα μούρα— έχουν συσχετιστεί με την προαγωγή της υγιούς γήρανσης. Πολλοί από αυτούς τους μεταβολίτες προκύπτουν μέσω της επεξεργασίας των φυτικών τροφών από το εντερικό μικροβίωμα και διαθέτουν αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις και αντικαρκινικές ιδιότητες, συμβάλλοντας έτσι στη μεταβολική και κυτταρική υγεία.
Θα δουν όλα τα άτομα όφελος αν καταναλώνουν τα συγκεκριμένα φυτοχημικά;
Όχι, δεν θα δούμε όλοι το ίδιο όφελος αν καταναλώνουμε τα τρόφιμα που αναφέρθηκαν ότι είναι πλούσια σε φυτοχημικά. Αυτό συμβαίνει, γιατί κάθε άτομο έχει εντελώς μοναδική σύσταση στο μικροβίωμά του. Δηλαδή, δεν έχουμε όλοι ακριβώς τον ίδιο αριθμό και την ίδια αναλογία βακτηριακών στελεχών στο έντερό μας. Έτσι, καθώς τα βακτήρια είναι αυτά που επεξεργάζονται τα φυτοχημικά και, τελικά, παράγουν τους ωφέλιμους για εμάς μεταβολίτες, είναι κατανοητό ότι σε κάθε άνθρωπο αυτή η παραγωγή θα είναι διαφορετική. Παρόλα αυτά, είναι καλό να θυμόμαστε ότι η κατανάλωση φυτοχημικών, φυτικών τροφών, προβιοτικών και πρεβιοτικών είναι υψίστης σημασίας για την υγεία μας και την διατήρηση αυτής σε όσο μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας είναι εφικτό.
Η διατροφή είναι σπουδαίος παράγοντας που επηρεάζει την διάρκεια ζωής, την ποιότητά της και, όπως φαίνεται, και την υγιή γήρανση. Μέσω της κατανάλωσης φυτοχημικών και τη διατήρηση ενός υγιούς μικροβιώματος, μπορούμε να μειώσουμε τον κίνδυνο χρόνιων παθήσεων και να υποστηρίξουμε τη λειτουργία του οργανισμού μας καθώς γερνάμε.
Σας απασχολεί η υγιής γήρανση; Θέλετε να περνούν τα χρόνια και να αισθάνεστε πάντοτε καλά, δυνατοί, υγιείς και χαρούμενοι; Αν θέλετε να εμπλουτίσετε τη διατροφή σας και να υποστηρίξετε ένα υγιές μικροβίωμα, επικοινωνήστε με την Διαιτολόγο-Διατροφολόγο Κατερίνα Μαγδαληνού: https://kmagdalinou.com/el/contact-gr.html
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Beaver LM, Jamieson PE, Wong CP, Hosseinikia M, Stevens JF, Ho E. Promotion of healthy aging through the nexus of gut microbiota and dietary phytochemicals. Adv Nutr. 2025 Mar;16(3):100376. doi: 10.1016/j.advnut.2025.100376. Epub 2025 Jan 19.